حجت الاسلام مهدی کاشی، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، با بیان اینکه وجود مقدس امام رضا(علیه السلام) محور وحدت گروههای شیعی بود، اظهار داشت: بیشتر احادیث اعتقادی و کلامی ما از امام رضا(ع) نقل شده و مجموعه این احادیث به بیش از دو هزار و ۴۰۰ حدیث میرسد.
وی افزود: از مجموعه این احادیث؛ یک هزار و ۳۸ روایت فقهی، ۸۰۰ روایت اعتقادی، ۲۰۴ روایت تفسیری و مابقی اخلاقی، دعا و ... است؛ اگرچه تعداد روایتهای فقهی حضرت امام رضا(ع) به ۴۰ درصد میرسد، اما تعداد صفحههای روایتهای اعتقادی حضرت بیشتر است؛ همچنین ۵۵ درصد احادیث امام کلامی اعتقادی است.
این کارشناس دینی ادامه داد: امام علی(ع) در دوران خلافت خود احادیث و روایات زیادی نقل کرده که کاتبان حدیث آنها را نوشتهاند، از این رو امام رضا(ع) هم به جهت اینکه در دو سال پایانی عمر خود به بدنه حکومت متصل بودند و کاتبان حدیث در کنار آن حضرت حضور داشتند، همین عامل سبب شد تعداد احادیث آن حضرت از سه امام بعدی بیشتر باشد.
حجت الاسلام کاشی با اشاره به جایگاه ویژه امام هشتم(ع) در نزد ائمه(علیهمالسلام)، گفت: امام صادق(ع) به فرزندش امام موسی کاظم(ع) فرمود «إنّ عالمَ آلِ محمد لَفی صُلبِکَ و لَیتَنی اَدرَکتُه فإنّه سُمّیَ امیرالمؤمنین علیٍّ(ع)؛ همانا عالم آل محمد در صلب توست و ای کاش او را درک می کردم، همانا او همنام امیرالمؤمنین علی(ع) است». این حدیث در رابطه با امام رضا(ع) عنوان شده است و مقصود از عالم آل محمد(ص) در این سخن امام رضا(ع) است.
وی با اشاره به اینکه امام کاظم(ع) روایتی دارند که به عالم آل محمد بودن حضرت رضا(ع) اشاره دارد، بیان داشت: حضرت موسی بن جعفر براداران امام رضا(ع) را جمع میکردند و میفرمودند: «هذا اخوکم علی بن موسی عالم آل محمد(ص) فاسالوه عن ادیانکم و احفظوا مایقول لکم، فانی سمعت ابی جعفر بن محمد غیر مرة یقول لی ان عالم آل محمد(ص) لفی صلبک و لیتنی ادرکته/ این برادر شما عالم آل محمد است که این لقب را صریحا امام کاظم بر آن حضرت گذاشته بودند. از او بپرسید و هر چه می گوید حفظ کنید. من از پدرم امام صادق فراوان شنیدم که به من می گفت عالم آل محمد در صلب تو است. امام صادق(ع) می فرمودند که ای کاش می شد که من عالم آل محمد را درک می کردم. او هم نام علی بن ابی طالب است».
مسئول دفتر مدیریت حوزه علمیه استان تهران، با اشاره به جایگاه قرآن در سیره علمی و عملی امام رضا(ع)، بیان داشت: حضرت هر سه روز یک بار قرآن را ختم می کرد و آنگاه می فرمود «اگر می خواستم زودتر از سه روز آن را به پایان برسانم، می توانستم اما نخواستم چنین کنم. زیرا در موقع تلاوت به هر آیه که می رسیدم در آن فکر و اندیشه میکردم که درباره چه چیزی و در چه زمانی نازل شده؛ بدین جهت در هر سه روز یک بار قرآن را به پایان می رسانم».
وی با بیان اینکه امام رضا(ع) در همه ابعاد، عالم آل محمد(ص) بودند، اظهار داشت: آن حضرت بزرگ ترین مرجع و پناه علمی تمام علما و فقهای زمان خود بود و همان گونه که گفته شد، تکیه گاه امام رضا(ع) قرآن کریم بود، بدین معنی که به هر حکمی از احکام فقهی و اعتقادی که اشاره میفرمود، به دلیل قرآنی آن استناد و استدلال میکرد.
حجت الاسلام کاشی با اشاره به تألیف کتاب ارزشمند "حکمتنامه رضوى" توسط آیت الله ری شهری، خاطرنشان کرد: امام رضا(ع)، يکى از امامانى است که به دليل شرايط سياسى جامعه اسلامى دوران زندگىشان، ميراث علمى نسبتا فراوانى از خود به جاى گذاشتهاند. هر چند امروزه همه ميراث امام رضا(ع) در اختيار ما نيست، ليکن همين مقدارى که از گزند حوادث مصون مانده و هم اکنون در اختيار ماست، نيز قابل توجّه است.
این کارشناس دینی افزود: در کتاب «حکمت نامه رضوى» گزارش کوتاهى از زندگى امام رضا(ع)، دوران امامت ايشان، سفر اجبارى ايشان به خراسان، پذيرفتن ولايتعهدى مأمون، عظمت علمى و عملى ايشان، حکمت هاى به يادگار مانده در زمينه مسائل عقلى، علمى، اعتقادى، سياسى، عبادى، اخلاقى و پزشکى، و شهادت و زيارت آن بزرگوار ارائه شده است.
حجت الاسلام کاشی در پایان با اشاره به سیره اخلاقی و سبک زندگی امام رضا(ع)، اظهار داشت: رفتار و مَنش پیشوایان دینی ما، تجلی اخلاق پیامبر(ص) بود. ابراهیم بن عباس که مدت طولانی محضر امام رضا(علیه السلام) را درک کرده و از آن منبع فیض الهی بهرههای فراوان برده بود، درباره سیره اخلاقی امام چنین می گوید «هیچ گاه ندیدم آن حضرت با سخن خود کسی را آزار دهد یا اهانت کند. کلام هیچ کس را تا پایان قطع نمی کرد. به نیازمندان کمک می کرد و هرگز در حضور دیگران آب دهان به زمین نمیانداخت. با خدمتکاران به نرمی سخن می گفت و به هنگام نشستن در حضور دیگران، به چیزی تکیه نمی داد».
گفت و گو: مهدی زارعی